Zając szarak (lepus europaeus)

Zając szarak znany jest w społeczności myśliwskiej szczególnie z występowania w powiedzeniach. Zależnie od regionu, zająca można nazywać filipem, wytrzeszczakiem, maciejem, a to tylko niektóre z określeń. Należy do rodziny zającowatych, a jego sylwetkę nawet ktoś niewprawiony w myślistwie może odróżnić od innych zwierząt z daleka. Można go spotkać praktycznie w całej Europie (z paroma wyjątkami takimi jak Portugalia, Hiszpania i część Rosji).



Charakterystyka zająca

Tylne nogi zająca, zwane skokami, są nieproporcjonalnie dłuższe od przednich. Charakterystyczne słuchy to coś, co często można dostrzec w trawie, zanim zobaczy się całego osobnika. Omyk, czyli ogon zazwyczaj jest bardzo puszysty. Znowu turzyca zająca jest spotykana w różnych odcieniach szarości. Nie są to jednak oddzielne gatunki – kolor sierści zależy często od miejsca żerowania. Długie skoki pozwalają zającowi osiągnąć prędkość dochodzącą do 70 km/h na krótkich odcinkach. Zające żyją przeważnie na otwartych terenach, dnie spędzając w specjalnych kotlinach. Ważą zwykle do 6 kilogramów przy długości ciała około 75 cm.

Zając charakteryzuje się bardzo dobrym słychem i wzrokiem. Odgłosy wydawane przez zająca zwane kniazieniem (od tego odgłosu pochodzi potoczna nazwa zająca – knaź) wydaje tylko w sytuacjach, kiedy jest ranny. Inny rodzaj odgłosów, czyli tak zwane muskanie można usłyszeć podczas godów.

Zając może często poczynić szkody na plantacjach np. buraków, ponieważ jako zwierzę roślinożerne i żyjące w okolicach rolniczych, ma do nich najłatwiejszy dostęp.

Rozmnażanie

Parkoty odbywają się już od połowy stycznia do końca sierpnia. Wiele samców biega za jedną kocicą, zaciekle o nią walcząc. Młode w miocie nazywa się zależnie o miesiąca, w którym się urodziły: wyróżniamy marczaki, urodzone w pierwszych miesiącach po parkotkach, albo wrześniaki (zwane także nazimkami), które są młodymi z ostatniego miotu.

Po 6 tygodniach ciąży kocica daje od 2 – 4 młodych. Kocica jest w stanie dać do 4 miotów, w których średnio może być nawet do 10 młodych. Warto jednak wspomnieć, że wiele z nich ginie - na przykład pod nożami do cięcia trawy przez rolników, przez drapieżniki, czy też przez niesprzyjające warunki pogodowe.

Okres polowań

Populacja zajęcy w Polsce uległa wzrostowi, dzięki staraniom PZŁ i lokalnych kół łowieckich. W centralnej Polsce można spotkać do 100 osobników na 1000 hektarów. Polować na zające można od początku listopada do końca grudnia. W drodze odłowu możliwe jest polowanie do 15 stycznia. W Polsce dozwolone jest tylko polowanie zbiorowe, gdzie wskazane jest, aby w polowaniu brało udział przynajmniej 6 myśliwych.

Słowniczek:
kot – samiec
kocica – samica
marczak – zając urodzony w marcu
wrześniak, nazimek – zając urodzony we wrześniu
omyk – ogon
skoki – nogi
słuchy – uszy
turzyca – sierść
parkoty – gody
kotlina – legowisko zająca